Web Site Yükleniyor...
Anasayfa KİRA ARTIŞINDA AZAMİ ORANLAR DEĞİŞTİ

KİRA ARTIŞINDA AZAMİ ORANLAR DEĞİŞTİ

6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu yürürlüğe girdiğinde; 6570 sayılı Gayrimenkul Kiraları Hakkındaki Kanun yürürlükten kaldırılmış; bu husus yeni kanundaki "konut ve çatılı işyeri kiraları" başlıklı kısımda düzenlenmişti. Söz konusu düzenleme değişik kanunlarla birden fazla defa değiştirilmiş; hatta döviz cinsinden kira hususu bir kanunla değil, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Türk Parasının Kıymetinin Korunmasına Dair BKK üzerinde yapılan bir değişiklikle yasaklanmıştı.

Kira parasındaki dönemlik artış da TBK 344. maddesinde emredici hükümlrle kısıtlanmıştır. 2019 yılı başına kadar gerek tarafların kira sözleşmesinde kararlaştırabilecekleri dçnemsel zam oranı; gerek tarafların bu yönde bir anlaşması yoksa hakim tarafından belirlenecek zam oranı; 344. maddenin 1. ve 2. fıkralarında yazılı olan "bir önceki kira yılının 12 aylık ÜFE (üretici fiyat endeksi) 12 aylık ortalamasındaki değişim oranı" kadar olabilecekti. 

344. maddenin ilk 3 fıkrasında; tarafların anlaşmasında mecburi üst sınır, hakimin müdahalesinde mecburi üst sınır ve son olarak 5 yıldan uzun sürmüş sözleşmede yeni kira parasının belirlenmesinde dikkae alınacak kıstaslardan biri olarak kullanılagelen 12 aylık ÜFE uygulaması; kriz dönemlerinde kiracı aleyhine sonuç doğuruyordu. Zira maliyetleri yüksek oranda artmasına rağmen, ciro yapabilmek için maliyetin bir kısmını kârdan sübvanse etmek zorunda kalan üreticilerin bu davranışı, ÜFE ile TÜFE arasında ciddi fark ortaya çıkmasına neden oluyordu. Bunu dikkate alan kanunkoyucu; 18.01.2019 tarihli 7161 sayılı torba kanunun 56. maddesiyle, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 344. maddesinin ilk üç fıkrasındaki "Üretici Fiyat Endeksi" ibaresinin yerine "tüketici fiyat endeksi" ibaresini getirerek; 2019 yılı içerisinde kira paralarına uygulanacak zam oranını ciddi miktarda azaltmış oldu. Kanuna göre artık yeni kira döneminde zam oranı, bir önceki ayın başında açıklanan tüketici Fiyat Endeksi 12 aylık ortalamasının üzerinde olamayacak... 

Yeni hüküm şimdilik kiracı lehine sonuç doğuruyor görünse de; uzun vadede değişen birşey olmayacağı da açıktır. Zira ister ekonomik krizin atlatılması nedeniyle, ister krizin kalıcı hale gelip resesyona dönüşmesi nedeniyle olsun; üretici, maliyetteki artışı bir aşamada muhakkak fiyatlara yansıtmak zorundadır... Bu durum gerçekleştiğinde bu defa TÜFE endeksi ÜFE endeksinin üzerine çıkacaktır - ki o aşamada, ciddi bir devlet sistemi olarak temel kanunlarmızın maddelerini oyuncak gibi sürekli değiştirip durmayacaksak, orta vadede kira artış oranları eğer 18.01.2019 tarihli değişiklik yapılmasaydı ne olacaksa yine o olacaktır. Çünkü enflasyon oranındaki yükseklik bir hastalık değil, tıpkı yüksek ateş gibi hastalığın semptomudur; kiracıların ekonomik durumunu rahatlatmanın yolu da bir temel kanun olan TBK'nın 344'üncü maddesini o an hangi yön işe geliyorsa o yönde değiştirmek değildir.